De Wederopbouw.

De Wederopbouw
13 juli 2017 Carla Renkema

De Wederopbouw.

De mengeling van bouwstijlen in de periode 1945 tot 1965 wordt wederopbouwarchitectuur genoemd. In deze periode verliest de architectuur van de Delftse School onder aanvoering van Granpré Molière aan invloed. Het Nieuwe Bouwen gaat het beeld bepalen; beïnvloed door architecten, landschapsarchitecten, stedenbouwkundigen en kunstenaars, verenigd in onder andere De Acht en CIAM. Kenmerken hiervan zijn: geloof in vooruitgang, heldere structuren, hiërarchie, gebruik van nieuwe materialen en technieken, maar ook aandacht voor detail en samenhang in landschap, kunst en gebouwen.

De westzijde van Amsterdam, Slotervaart, Slotermeer en Sloterdijk (Westelijke Tuinsteden) is op basis van deze gedachten gebouwd. C. van Eesteren legde hiervoor met het Algemeen Uitbreidingsplan de basis en architecten als Bervoets en Van Gool bouwden de woningen binnen dit stedenbouwkundig kader. In de beginperiode wordt nog veel gebruik gemaakt van baksteen, aangevuld met betonelementen. De vooroorlogse ornamentiek is nog duidelijk zichtbaar maar maakt later plaats voor geïntegreerde kunstuitingen, zoals glas, mozaïek, reliëfs en sgraffito.
Op buurt- en woningniveau is er aandacht voor de mensen die er wonen, er is licht, lucht, ruimte en veel groen. Bij de opbouw van de wijken wordt het doorgaande en snelle verkeer gescheiden van het langzame verkeer.

Ons bouwproject ‘My Loft WFC’ op basis van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap ligt aan de Schipluidenlaan op de grens van Amsterdam Oud-West en Slotervaart. Het is dan ook de moeite waard om eens een wandel- of fietstocht te maken door Slotervaart.

Dichtbij ligt de bekende ‘Sloterhof’ van Berghoef. De woningen zijn verheven boven het maaiveldniveau gebouwd zodat iedereen een gelijk zicht heeft op de groene binnenhoven. Bij het bouwen is gebruik gemaakt van geprefabriceerde betonelementen; het zogenaamde Airey-systeem. Als gevolg van de verdubbeling van de vooroorlogse woningvoorraad in de Wederopbouwperiode ontstond gebrek aan traditionele bouwmaterialen. Dit gaf ruimte aan het ontwikkelen van prefab betonnen bouwelementen het gebruik van staal als constructiemateriaal.

Een ander project is het ‘Blue Band Dorp’ (Zaagtandwoningen) van architect Van Gool. De buurt ontleent zijn naam aan de alom aanwezige blauwe dakranden. De straten zijn verkeersluw en liggen rondom groene wandel- en speelterreinen. Bijzonder is de ligging van de voorgevel aan de stoep. Door elke voorgevel een draai te geven van 45⁰ ten opzichte van de rooilijn ontstaat een semi-openbaar gebied bij de voordeur.

De Wederopbouw heeft tot ver in de jaren ’80 de architectuur en stedenbouw in Nederland beïnvloed. Dit is zichtbaar in de wijze waarop buurten en wijken zijn opgebouwd en de infrastructuur is aangelegd. Het is jammer dat de aandacht voor het collectieve groen en toepassing van kunst in de architectuur als een kostenpost wordt beschouwd en is verdwenen.